„Malarka, zbieraczka, rolniczka”

Z Martyną znamy się od liceum. Pamiętam jej zeszyty od połowy zapisywane wzorami w biało– niebieską lub biało–czarną kratkę, w zależności od koloru długopisu – te do matematyki, bo do polskiego były w linie. Na zajęciach z malarstwa Martyna często wolała pozować niż brudzić się farbami. Być może dlatego w swojej dojrzałej twórczości przedkłada precyzję pędzelka lakieru do paznokci nad ekspresyjny dripping i dramatyczne pociągnięcia wałkiem? Jej technika i wybór narzędzi (łącznie z suszarką UV) odsyłają do ciepłego profesjonalizmu salonu kosmetycznego; zestawiają go z wysublimowanym, akademickim minimalizmem. Artystka określa siebie jako kolekcjonerkę lakierów, zbiera je od sąsiadek w rodzinnej Wąwolnicy na Lubelszczyźnie, gdzie aktualnie mieszka. Czasem kobiety przynoszą jej swoje w połowie zużyte lakiery z nadzieją, że nada im ona drugie życie. Artystka zamienia przyschnięty kosmetyk w wielkoformatowy, organiczny wzór przypominający słoje drzewa, podziemne cieki wodne, sierść, splątane jelita lub gęstwinę gałęzi. Nie stara się „naśladować natury”, przeciwnie tytułem, blaskiem i feerią barw z dumą demonstruje drogeryjne pochodzenie dzieła: kolorystyczny hit lata, efekt syreny, perłowy blask, hybrydę, szybkoschnący żel i wiele innych, które zawędrowały do pracowni artystki ze względu na zmianę sezonu oraz gustów ich poprzednich właścicielek.

Uwodzi mnie ta bezpretensjonalność metody (prze)twórczej, połączenie malarstwa, kosmetyki i uprawiania ogródka. Artystka nie tylko bowiem mieszka na wsi, ale jest również rolniczką, w swojej twórczości łączy zatem dbałość o obejście domu, pielenie grządek i nanoszenie lakieru na płótna. Jedno nie mogłoby istnieć bez drugiego. Malowanie staje się kontynuacją codziennej krzątaniny. Twórczość Ścibior przypomina mi tym samym praktykę innego polskiego malarza ogrodnika Pawła Matyszewskiego. Oboje w podobny sposób łączą fascynację przyrodą oraz ważną ze względów egzystencjalnych uprawę ziemi i sztuki. Pozycjonuje ich to w kontrze do akademickiej wykładni malarstwa, w której twórca praktykuje w oderwaniu od świata zewnętrznego, w bezpiecznej przestrzeni pracowni, która pozwala mu_jej na alienację i skupienie się na przeżywaniu wewnętrznych stanów emocjonalnych. Ścibior i Matyszewski wprowadzają do swoich obrazów plener, światło, świat organiczny. Używają wielkoformatowych płócien odnoszących się do tradycji malarstwa Hard-edge i minimalistycznej abstrakcji w przypadku Martyny i surrealizmu w przypadku Pawła, wypełniają je jednak zupełnie inną treścią czerpiącą inspirację z codziennej rutyny, pracy z przyrodą, bez której ich twórczość nie mogłoby by istnieć.

Martyna studiowała na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom obroniła w pracowni Leona Tarasewicza, malarza znanego z abstrakcyjnych płócien i instalacji, dla których punktem wyjścia są rytmy i barwy natury. Polsko-białoruski malarz pochodzi z Podlasia, co z chęcią podkreśla i z czego czerpie inspirację do pracy. Martyna po studiach również wróciła w rodzinne strony. Nie czuła się dobrze w betonowym, wielkomiejskim krajobrazie. Jak sama przyznaje, aby malować musi chodzić, najchętniej po lesie. Obserwuje wtedy przyrodę, przedziera się przez zarośla, szuka śladów pozostawionych przez zwierzęta. Kiedy wraca nie stara się jednak udawać, że płótno to fragment organicznego świata.